Over krokodillentranen en belastingontduiking

Panama Papers: de media berichten er volop over. Feitelijk gaat het er om dat personen en bedrijven met behulp van bepaalde fiscale constructies trachten de belasting zo laag mogelijk te houden.

En de vraag is dan direct: is dat illegaal?

Het faciliteren van bedrijven in Nederland om fiscale redenen is al tientallen jaren een geaccepteerde gang van zaken. Aan de Amsterdamse grachten waren zelfs honderden brievenbusbedrijven gevestigd. Gezien alle commotie lijkt deze algemene acceptatie definitief te kenteren.

Kan het wat minder?

Minder belasting betalen. Dat willen we immers allemaal. Als ondernemer werk je tenslotte elke dag hard om je bedrijf te laten groeien. En als het goed is staat daar ook een adequate beloning tegenover. Hoe zuur is het dan om een groot gedeelte van de omzet als belastinggeld te moeten betalen.

Ontduiken of ontgaan?

Er is een verschil tussen belasting ontduiken en ontgaan. In geval van de Panama Papers is er sprake van ontgaan. Er wordt gebruik gemaakt van de wetgeving om zo min mogelijk belasting te betalen en dat is normaal gesproken niet illegaal. Ontduiking is dat daarentegen wel. Daarvan is bijvoorbeeld sprake wanneer men bewust inkomsten verzwijgt.

Creatief zijn mag

Men mag dus wel creatief zijn met het hanteren van de fiscale spelregels, maar er zijn grenzen. Die grens is onder andere bepaald door het begrip ‘fraus legis’, dat ‘misbruik van recht’ verbiedt. In gewoon Nederlands wil het zoveel zeggen dat je geen constructies in het leven mag roepen die puur bedacht zijn om belasting te besparen, omdat ze een niet-fiscale betekenis hebben en strijdig zijn met doel en strekking van de wet.

Maar wat betekent dat nu voor jouw dagelijkse praktijk?

Het gebruik maken van fiscale regels is in principe niet onrechtmatig. Er zijn diverse uitspraken waarbij het standpunt van de rechter blijkt over het al dan niet toestaan van bepaalde constructies. Is er sprake van een antimisbruikbepaling, dan is dit normaal gesproken niet toegestaan. Dat volgt immers direct uit die regeling. De uitspraken van de Hoge Raad lijken soms nogal tegenstrijdig. Om die reden is het raadzaam je telkens te laten voorlichten over wat wel en niet is toegestaan. Het opzetten van een adequate juridische structuur is namelijk heel belangrijk. Ons kantoor beschikt over (een netwerk aan) kennis, ook als het gaat om fiscale zaken.